0

BEÄžENDÄ°M

ABONE OL

News

0

Ä°lerleyen teknoloji ile hayatımızın vazgeçilmez bir parçası haline gelen navigasyon sistemleri, pek çok alanda kolaylık saÄŸlıyor. Fransızca’dan dilimize yol kılavuzu olarak geçen navigasyon, günümüzde özellikle gideceÄŸimiz adrese en kısa ve en hızlı ÅŸekilde ulaÅŸmamızı saÄŸlayan sistemler olarak kullanılıyor. Günlük yaÅŸamdan askeri ve bilimsel çalışmalara kadar pek çok alanda kullanılan navigasyon sistemleri, günlük hayatı kolaylaÅŸtırıyor. Prof. Dr. Gökhan Apaydın, navigasyon sistemlerinin hafızayı zayıflatma konusunda zararlı olduÄŸu yönündeki eleÅŸtirilere de dikkat çekiyor.

Üsküdar Üniversitesi Mühendislik ve DoÄŸa Bilimleri Fakültesi Dekan Yardımcısı Prof. Dr. Gökhan Apaydın, günlük yaÅŸamın ayrılmaz bir parçası haline gelen navigasyon sistemleri hakkında deÄŸerlendirmelerde bulundu.

Fransızca’dan dilimize “yol kılavuzu” olarak geçen navigasyon kelimesinin günümüzde gideceÄŸimiz adrese en kısa ve hızlı ÅŸekilde ulaÅŸmamızı saÄŸlayan sistemler olarak kullanıldığını kaydeden Prof. Dr. Gökhan Apaydın, “Navigasyon sistemi sayesinde, daha önce gitmediÄŸimiz ya da gidiÅŸ yolunu hatırlamadığımız adreslere kaybolmadan, kolaylıkla ulaÅŸmaktayız.” dedi.

AÄŸaçlardan navigasyon sistemlerine

GeçmiÅŸte ilk navigasyon metotlarında aÄŸaçlar, binalar, adalar ve deniz kıyılarına göre konum belirlemesi yapıldığını kaydeden Prof. Dr. Gökhan Apaydın, “Pusulanın keÅŸfi, astronominin ve hassas mekanik saatlerin geliÅŸtirilmesi ile denizde ve karada daha doÄŸru navigasyon yapılmaya baÅŸlandı. 21. yüzyılda hava ve uzay araçlarının hızlı geliÅŸimiyle de yüksek doÄŸruluklu navigasyon sistemlerinin araÅŸtırma ve geliÅŸtirmesi bir mecburiyet haline gelmiÅŸtir. Günümüze geldiÄŸimizde, teknolojinin hızla geliÅŸmesiyle, hayatımıza daha fazla dahil olan akıllı telefonlar sayesinde, navigasyon sistemleri artık bir tuÅŸ uzaklığımıza taşınmıştır.” diye konuÅŸtu.

Navigasyon sistemi donanım, yazılım ve haritadan oluşur

Navigasyon sistemlerine iliÅŸkin teknik bilgiler de veren Prof. Dr. Gökhan Apaydın, navigasyon sistemlerinin donanım, yazılım ve harita olmak üzere üç temel bileÅŸenden oluÅŸtuÄŸunu söyledi. Prof. Dr. Gökhan Apaydın, ÅŸunları söyledi:

“Donanım, GPS sinyalleriyle dünya üzerindeki konumumuzu tespit ederek, hedef noktasına ulaÅŸmamızı saÄŸlayan, yazılım ve haritanın çalıştığı sistemi temsil etmektedir. Yazılım, cihazdan aldığı koordinat bilgisini harita sistemi üzerinden kiÅŸiye göstermek, hedef noktaya en hızlı ve kısa ÅŸekilde ulaÅŸabilmek adına gerekli hesaplamaları yapıp rotayı çizen ve komutları görüntülü ve sesli olarak aktaran programlama birimidir. Harita ise navigasyon sisteminin en önemli katmanı olup, kiÅŸiye hız bilgilerini, yön bildirimlerini, yasak durumlarını ve olası kısıtlar gibi birçok bilgiyi içeren birimdir. Ayrıca harita üzerinde ilgi çekici noktalar sayesinde bölgede nelerin var olduÄŸu bilgisinin yanında adresin bilinmediÄŸi durumlarda da hedef tayini yapılmasına olanak tanır.”

Askeri alandan bilimsel çalışmalara kadar yararlanılıyor

Navigasyon sistemlerinin pek çok alanda kullanıldığını kaydeden Prof. Dr. Gökhan Apaydın, “Navigasyon sistemleri, öncelikli olarak askeri amaçlar için geliÅŸtirilmiÅŸ olsa da günümüzde hız ölçümlerinin belirlenmesinde, yer kabuÄŸunda oluÅŸan hareketlerin izlenmesi ve olası deprem analizlerinin yapılmasında, insan, araç veya hayvanların takibi ve ihtiyaca göre haritaların çizilmesi gibi birçok alanda kullanılmaktadır. Askeri alanda; devriye ve keÅŸif görevlerinde, hedef takip sistemi ile yerdeki ve havadaki olası tehditlerin izlenmesinde, atış ve güdüm sistemlerinde hedeflerin tam isabetle vurulması adına navigasyon sistemleri yaygın olarak kullanılmaktadır.” dedi.

Arama kurtarma çalışmalarında kullanılıyor

Navigasyon sistemlerinin hayatımızı birçok alanda kolaylaÅŸtırdığını kaydeden Prof. Dr. Gökhan Apaydın, “ÖrneÄŸin, arama kurtarma çalışmalarında düÅŸen bir pilotun yeri kesin olarak belirlenebilmektedir. Bunun yanı sıra, geliÅŸtirilen birçok aplikasyon sayesinde, gidilecek yer veya mekan önerilerini harita üzerinden tayin edip rotamızı çizebilmekte, seyahat veya aktivitelerimizi planlayabilmekteyiz. Navigasyon sistemlerinin dahil olduÄŸu bilimsel çalışmaların sayısı ise gün geçtikçe artmaktadır. ÖrneÄŸin yapılan bir çalışmada görme engelli insanlar için ultrasonik navigasyon sistemi geliÅŸtirilmiÅŸtir. Aynı ÅŸekilde navigasyon sistemleri, bilimsel araÅŸtırma, keÅŸif veya yardım amaçlı yapılan robotların vazgeçilmez bir parçası haline gelmiÅŸtir. BaÅŸka bir çalışmada, HelpMate adında üretilen bir mobil robot sistemi, hastane ortamında taşıma iÅŸlemlerini gerçekleÅŸtirmekte ve navigasyon sistemi sayesinde hedef rotasını çizebilmektedir. Bu tarz bir çalışma özellikle pandemi koÅŸulları düÅŸünüldüÄŸünde, temassız teslimat ve iÅŸ gücü açısından fayda saÄŸlayabilmektedir.” diye konuÅŸtu.

Hayatı kolaylaştırmasının bedeli var mı?

Prof. Dr. Gökhan Apaydın, navigasyon sistemlerinin hafızayı zayıflatma konusunda zararlı olduÄŸu yönündeki eleÅŸtirilere de deÄŸinerek sözlerini ÅŸöyle tamamladı:

“Navigasyon sistemlerinin hayatımızı bir çok alanda kolaylaÅŸtırması, bizim yerimize düÅŸünerek rota çizip yönlendirme yapması yönünden çok faydalı olmasına karşın, yapılan çalışmaların sonucunda, hafızayı zayıflatma ve yön bulma yeteneÄŸini köreltmesi açısından dezavantajlara sahip olması da yadsınamaz bir gerçektir. Bu nedenle, günlük hayatımızda ilk defa gideceÄŸimiz adresler için navigasyon kullanarak yolu öÄŸrenip aynı adrese tekrar gideceÄŸimiz zaman hafıza merkezimizi çalıştırarak ulaşım saÄŸlamakla, hem beynimizin hafıza ve yer yön bulma kısmını temsil eden hipokampüs kısmını geliÅŸtirebilir hem de çevremizdeki sokaklara veya mekanlara olan ilgimizi güncel tutabiliriz.”

Kaynak: (BHA) – Beyaz Haber Ajansı